Veelgestelde vragen over de aanvullende personenbelasting

De gemeenteraad keurde het nieuwe reglement voor de aanvullende personenbelasting goed. De Panne kiest, samen met Koksijde, voor een uniform tarief van 5%, hetzelfde tarief als in Nieuwpoort. Dit is het laagste percentage dat vandaag voldoende juridische zekerheid en fiscale stabiliteit biedt.

Hieronder vind je bijkomende veelgestelde vragen, gebaseerd op de actuele context en het meerjarenplan.

Wat en waarom?

• Wat is de aanvullende personenbelasting (APB)?
• Wat is de geschiedenis van de APB in De Panne?
• Waarom moet De Panne haar belastingen hervormen?
• Wat is het risico als we niets veranderen?
• Waarom gebeurt deze wijziging nu?
• Waarom is 5% het gekozen tarief?
• Hoe verhoudt De Panne zich tot andere gemeenten?

Wat betekent dit voor mij?

• Wat betekent 5% APB concreet voor mij als inwoner?
• Hoe wordt de aanvullende personenbelasting berekend?
• Kan ik zelf simuleren hoeveel dit mij zal kosten?
• Hoe en wanneer wordt de APB geïnd?

Wat gebeurt er met de inkomsten?

• Heeft de gemeente deze inkomsten nodig om het meerjarenplan te financieren?
• Wat doet het bestuur met de inkomsten uit de APB?
• Hoeveel bespaart een gezin door het schrappen van de milieubelasting?
• Waarom worden de opcentiemen op de onroerende voorheffing niet verlaagd?
• Wordt met het geld van de aanvullende personenbelasting de bijdrage voor de politiezone betaald?
• Hoe worden inwoners betrokken bij verdere beslissingen?
• Welke initiatieven voor inwoners zijn al voorzien?

Wat en waarom?

Wat is de aanvullende personenbelasting (APB)?

De aanvullende personenbelasting is een gemeentelijke belasting die wordt berekend als een percentage op de federale personenbelasting. Nadat de federale overheid heeft bepaald hoeveel personenbelasting je moet betalen, mag de gemeente daar een aanvullend percentage op heffen. In De Panne bedraagt dat percentage voortaan 5%. De meeste Vlaamse gemeenten hanteren een tarief tussen 5% en 9%.

Wat is de geschiedenis van de APB in De Panne?

In 2007 besliste het toenmalige gemeentebestuur om de aanvullende personenbelasting in De Panne te verlagen naar 0%. Die keuze werd gecompenseerd door andere inkomsten, onder meer door hogere opcentiemen en een heffing via de waterfactuur. Het ging dus niet om een algemene belastingverlaging, maar om een verschuiving van inkomsten.

Door die 0% APB ontstond op termijn een ongelijkheid (verschil in fiscale behandeling) tussen inwoners en eigenaars van tweede verblijven. Dat verschil vormt de basis van de vele juridische procedures die de afgelopen jaren zijn opgestart. De huidige hervorming wil die historische scheeftrekking wegwerken en het belastingsysteem opnieuw juridisch sluitend maken.

Waarom moet De Panne haar belastingen hervormen?

De hervorming is nodig om een groot juridisch en financieel risico te vermijden. Al jarenlang wordt de belasting op tweede verblijven aangevochten door een beperkte groep eigenaars. Zolang inwoners geen aanvullende personenbelasting betalen, ontstaat er een ongelijkheid tussen inwoners en tweedeverblijvers. Dat vormt de kern van de juridische betwistingen. Door de invoering van een APB wordt die ongelijkheid weggewerkt.

Wat is het risico als we niets veranderen?

Als het huidige systeem behouden blijft, bestaat de kans dat het belastingreglement vernietigd wordt door de Raad van State. In dat geval zou de gemeente de volledige tweedeverblijfsbelasting moeten terugbetalen. Dat gaat om ongeveer 8 miljoen euro per jaar. Omdat een procedure meerdere jaren kan duren, kan het totale risico oplopen tot meer dan 20 miljoen euro. Dat risico kan en mag het lokaal bestuur niet nemen.

Waarom gebeurt deze wijziging nu?

Belastingreglementen moeten elke zes jaar opnieuw worden goedgekeurd door de gemeenteraad. Begin 2026 is zo’n moment. Dat is tegelijk het moment waarop reglementen opnieuw juridisch aangevochten kunnen worden. Gezien het grote aantal bezwaren in het verleden is het quasi zeker dat dit opnieuw zou gebeuren. Daarom grijpt De Panne dit moment aan om het systeem juridisch sterker te maken.

Waarom is 5% het gekozen tarief?

Uit juridisch advies blijkt dat 5% het laagste tarief is met voldoende rechtszekerheid. Lagere percentages bieden onvoldoende bescherming tegen nieuwe procedures en houden een groot financieel risico in. Met 5% blijft De Panne bovendien bij de laagste tarieven in Vlaanderen en sluit ze aan bij de andere Westkustgemeenten.

Hoe verhoudt De Panne zich tot andere gemeenten?

Bijna alle Vlaamse gemeenten heffen een aanvullende personenbelasting. Het Vlaams gemiddelde ligt rond 7%. Slechts een beperkt aantal gemeenten hanteert 5%. Door voor dit tarief te kiezen, blijft De Panne duidelijk onder het gemiddelde en behoort ze tot de meest fiscaal gunstige gemeenten.

Wat betekent dit voor mij?

Wat betekent 5% APB concreet voor mij als inwoner?

De aanvullende personenbelasting wordt berekend op de federale personenbelasting die je betaalt, niet op je loon of pensioen. Wie vandaag weinig of geen personenbelasting betaalt, zal ook weinig of geen APB betalen. Wie meer personenbelasting betaalt, draagt proportioneel meer bij. Het bedrag verschilt dus sterk van persoon tot persoon. Daardoor kan de impact sterk verschillen van huishouden tot huishouden.

Hoe wordt de aanvullende personenbelasting berekend?

De APB van 5% wordt berekend op het bedrag van je te betalen federale personenbelasting, niet op je belastbaar inkomen. Dat betekent dat het percentage pas berekend wordt nadat de federale fiscus je aanslag heeft vastgesteld. Het bedrag hangt dus af van je persoonlijke fiscale situatie.
Waar vind ik dit bedrag op mijn belastingaanslag?

Op je aanslagbiljet wordt dit vermeld als een percentage op het saldo van de federale belasting. Sommige documenten gebruiken de term “gereduceerde belastingstaat”, maar het principe blijft hetzelfde: het percentage wordt toegepast op het nettobedrag dat je aan federale personenbelasting verschuldigd bent.

Kan ik zelf simuleren hoeveel dit mij zal kosten?

Ja. De eenvoudigste manier is om je laatste belastingaanslag te nemen en te kijken naar de federale belasting die je moest betalen. Vijf procent daarvan geeft een realistische raming voor het toekomstige bedrag. Wie een gedetailleerde simulatie wil, kan dit ook berekenen via de simulatiemodule van de FOD Financiën: https://financien.belgium.be/nl/E-services/Tax-calc

Hoe en wanneer wordt de APB geïnd?

De aanvullende personenbelasting wordt niet apart geïnd door de gemeente. Ze wordt automatisch verrekend door de FOD Financiën. Je ontvangt dus geen extra aanslagbiljet. De inning gebeurt tegelijk met de jaarlijkse federale belastingafrekening.

Wat gebeurt er met de inkomsten?

Heeft de gemeente deze inkomsten nodig om het meerjarenplan te financieren?

Nee. De Panne heeft haar financiën op orde en kan het meerjarenplan uitvoeren zonder bijkomende inkomsten. De invoering van de aanvullende personenbelasting gebeurt dus niet om de begroting sluitend te maken. Door de invoering van een APB van 5% kiest het lokaal bestuur voor het percentage met de meest juridische en fiscale zekerheid.

Wat doet het bestuur met de inkomsten uit de APB?

Het lokaal bestuur wil in de eerste plaats inwoners compenseren door andere belastingverminderingen in te voeren, zoals de afschaffing van de milieubelasting. 

Verdere invulling van de inkomsten van het APB gebeurt in overleg met inwoners, onder meer via adviesraden en de gemeenteraad.

Hoeveel bespaart een gezin door het schrappen van de milieubelasting?

De milieubelasting verdwijnt volledig. Dat betekent een jaarlijkse besparing van 129 euro per gezin. Deze maatregel geldt voor iedereen, ook voor huurders en tweedeverblijvers, en zorgt voor een brede en eerlijke compensatie.

Waarom worden de opcentiemen op de onroerende voorheffing niet verlaagd?

Een verlaging van de opcentiemen zou enkel een voordeel opleveren voor eigenaars van een woning. Huurders zouden daar niets van merken. Door de milieubelasting te schrappen, profiteert elk gezin, ongeacht of het eigenaar of huurder is. Dat maakt deze keuze eerlijker.

Wordt met het geld van de aanvullende personenbelasting de bijdrage voor de politiezone betaald?

Nee, niet rechtstreeks. De bijdrage die De Panne betaalt voor de werking van de politiezone Westkust stijgt de komende jaren aanzienlijk en bedraagt ongeveer € 1,1 miljoen per jaar.

Wanneer een gemeente minstens 5% aanvullende personenbelasting heft, ontvangt zij wel een hogere bijdrage uit het Vlaamse Gemeentefonds. Met die middelen wordt onder meer de jaarlijkse bijdrage aan de politiezone gebudgetteerd. Zo draagt de aanvullende personenbelasting indirect bij aan de financiering van de veiligheid in De Panne, zonder dat de APB specifiek of uitsluitend voor de politie wordt aangewend.

Hoe worden inwoners betrokken bij verdere beslissingen?

In het voorjaar wordt een inspraakronde georganiseerd, onder meer via de adviesraden en een gemeenteraadscommissie Financiën. Inwoners kunnen ideeën aanbrengen, die getoetst worden aan de regelgeving en financiële mogelijkheden.

Welke initiatieven voor inwoners zijn al voorzien?

Los van de invoering van het APB zijn in het meerjarenplan zijn al heel wat investeringen en voordelen voor inwoners opgenomen, zoals steun voor jonge gezinnen, senioren, kinderopvang, mobiliteit, vergroening en verenigingen. Deze initiatieven tonen aan dat het bestuur blijft investeren in een sterke en zorgzame gemeente.